Transactionele Analyse

Wat is Transactionele Analyse?

Transactionele Analyse betekent letterlijk het analyseren van transacties. Transacties zijn de boodschappen die verbaal en non-verbaal worden uitgewisseld tussen mensen.

Coaches en counselors gebruiken de Transactionele Analyse om cliënten te helpen de effectiviteit van hun gedrag inzichtelijk te krijgen, te besluiten wat ze daarin anders willen en daarvoor de vaardigheden te ontwikkelen. Daarbij worden de sterke eigenschappen en energiebronnen van cliënten vergroot om problemen in werk en het dagelijks leven beter te hanteren (NB: het woord coaching wordt vaak gebruikt voor professionele ontwikkeltrajecten, terwijl counseling zich meer richt op de persoonlijke ontwikkeling).

Eric Berne (1910-1970) heeft de Transactionele Analyse, afgekort als TA, ontwikkeld. Sindsdien blijkt TA voor veel professionals in verschillende werkgebieden (psychotherapie, coaching & counseling, management & organisatieontwikkeling, opvoeding & onderwijs) een zeer bruikbaar model om succesvol mee te werken. De TA is zo krachtig omdat het een heel toegankelijke theorie over mensen en systemen koppelt aan een praktische kijk op de mogelijkheden voor ontwikkeling.

De TA gaat ervan uit dat het patroon van denken, voelen en doen, is ontstaan uit, vaak onbewuste, beslissingen die een persoon ooit in zijn of haar leven nam. Door zich hiervan bewust te worden, zijn mensen in staat hierover nieuwe besluiten te nemen. Hierdoor kunnen zij een positieve wending aan hun bestaan geven. Het gaat in de TA steeds om vergroten van autonomie. Autonomie betekent in de TA dat mensen vrij zijn om te denken, voelen en handelen in reactie op het hier en nu, niet gehinderd door oude, niet meer passende, patronen. Bij autonomie zijn mensen zich bewust van hun patronen en passen zij andere mogelijkheden toe, trouw aan zichzelf. Ze gaan gezonde relaties aan met anderen en nemen verantwoordelijkheid voor hun reacties. De TA is een humanistische en optimistische theorie; dit wordt weerspiegeld in de filosofische uitgangspunten dat ieder mens ok is en dat mensen kunnen veranderen (zie ook: Nederlandse Vereniging voor Transactionele Analyse ).

De TA is onder meer bekend van concepten als de Drama- en Winnaarsdriehoek, Ego-toestanden, Miskenning, Drivers en Script).

Een van de bekendste concepten uit de TA is dat van de Ego-toestanden of het Ouder-Volwassene-Kind(OVK)-model. De ‘Ouder’ in ons vertegenwoordigt hoe het hoorde toen we klein waren. Het ‘Kind’ geeft aan hoe we vroeger dachten, voelden en deden. Onze ‘Volwassene’ reageert op wat er in het hier en nu gebeurt. Transacties zijn uitwisselingen van contact tussen mensen, in de TA weergegeven door de uitwisselingen tussen Ego-toestanden.